Mahkamah Anak Negeri Wajar Dilaksanakan Mengikut Kepercayaan Masing-Masing


Mahkamah Anak Negeri telah ditubuhkan dan beroperasi selama lebih 141 tahun di Sarawak sekarang. Mahkamah Anak Negeri Sarawak ditubuhkan di bawah Ordinan Mahkamah Anak Negeri, 1992 sebagai institusi kehakiman Negeri.

Mahkamah Anak Negeri berfungsi sebagai Unit di bawah Jabatan Ketua Menteri. Fungsi utama Mahkamah Anak Negeri adalah untuk mendengar dan memutuskan apa-apa pertikaian ke atas apa-apa perkara atau mengakibatkan antara anak negeri yang tertakluk kepada mana-mana sistem undang-undang peribadi dan penentuan pertikaian itu adalah berdasarkan kepada undang-undang Adat atau adat.

Fungsi lain adalah untuk mendengar dan memutuskan apa-apa permohonan daripada mana-mana bukan anak negeri yang memohon untuk dikenal pasti sebagai anak negeri bagi tujuan memperoleh tanah anak negeri atau tanah adat Bumiputera melalui warisan.

Enakmen ini adalah khas terpakai hanya di Negeri Sarawak sahaja. Enakmen ini telahpun diwartakan dan dipinda pada tahun 1992. Enakmen ini ada dinyatakan di dalam Perlembagaan Malaysia iaitu di dalam Perkara 161 A mengenai kedudukan istimewa anak Negeri Sabah dan Sarawak terutamanya di dalam fasal 5.

Ramai cendekiawan Dayak mahu melihat Mahkamah Anak Negeri (atau Mahkamah Bumiputera) untuk dinaik taraf dari segi fungsinya supaya ia boleh menjadi setaraf dengan Mahkamah Sivil dan Syariah.

Mereka bersetuju bahawa ramai orang Dayak masih bergantung kepada Mahkamah Anak Negeri mengenai pelbagai perkara pada adat tradisional atau keadilan; dengan itu mewajarkan Mahkamah Anak Negeri untuk memainkan peranan yang lebih besar dan relevan.

Mereka mengulangi apa yang Hakim Besar Sabah dan Sarawak, Tan Sri Datuk Seri Panglima Richard Malanjum berkata dalam ucaptama pada bengkel mengenai isu-isu sekitar Mahkamah Anak Negeri yang diadakan di sebuah hotel di Kuching pada hari Sabtu lalu, yang telah dianjurkan oleh Persatuan Graduan Dayak Sarawak (SDGA ).

Kebebasan agama diabadikan dalam Perlembagaan Malaysia. Pertama, Fasal 11 menetapkan bahawa setiap orang mempunyai hak untuk menyatakan dan menjalankan agamanya dan kedua, Perlembagaan juga menetapkan bahawa Islam adalah agama persekutuan, tetapi agama-agama lain boleh dipraktikkan dalam damai dan harmoni (Perkara 3).

Kita menghormati dan tidak menentang sebarang cadangan untuk kaum Dayak memperkasakan Mahkamah Anak Negeri begitu juga hasrat Umat Islam yang ingin memperkasakan perundangan Mahkamah Syariah. Sekarang ini pun kuasa Mahkamah Syariah lebih rendah dari Mahkamah Sesyen.  Mahkamah Syariah tidak boleh menjatuhkan hukuman mati dan Mahkamah Sesyen juga tidak boleh mendengar kes-kes rayuan. Umat Islam juga mahu Mahkamah Syariah setaraf dengan Mahkamah Tinggi Sivil seperti cadangan pindaan Rang Undang-Undang (RUU) Akta 355.

Kita mengesa agar kerajaan Sarawak dan kerajaan Persekutuan boleh memberi kebebasan kepada setiap penganut untuk melaksanakan perundangan mengikut adat dan budaya masing-masing tanpa ada sekatan. Kalau perkara ini dapat dilaksanakan dengan baik maka tiada timbul masalah antara penganut and adat budaya masing-masing yang tiada kaitan dengan perundangan Mahkamah Anak Negeri kerana ianya tertakluk dengan enakmen Mahkamah Anak Negeri Sarawak.

Tiada masalah untuk kita menerima cadangan dari kaum Dayak di Sarawak untuk memperkasakan Mahkamah Anak Negeri seperti mana mereka ingini. Sama-sama kita menghormati budaya dan adat perundangan masing-masing agar tidak timbul perselisihan faham antara satu sama lain supaya kita dapat hidup aman dan harmoni.

Jofri Jaraiee
PAS Miri, Sarawak

English version

Native Courts should be implemented in accordance with their respective faiths

Native Court was established and operated for over 141 years in Sarawak now. Sarawak Native Courts established under the Native Courts Ordinance, 1992 as the judicial institutions of the State.

Native Courts function as the Unit under the Chief Minister's Department. The main functions of the Native Court is to hear and decide any dispute over any matter or cause between the natives to be subject to any system of personal law and the determination of the dispute is based on the Customary Law or custom.

Another function is to hear and determine any application from any native who apply to be identified as natives for the purpose of obtaining native land or native customary rights land through inheritance.

This is a special enactment applies only in the State of Sarawak. These enactments have been gazetted and amended in 1992. This Act is specified in the Constitution, which in Article 161 A of the special position of Sabah and Sarawak, particularly in clause 5.

Many scholars of the Dayak want to see the Native Court (or Bumiputera Court) to be upgraded in terms of its functions so that it can be on a par with civil and Syariah courts.

They agreed that many of the Dayaks still depends on the Native Courts on various matters on traditional or customary justice; thus justifying the Native Courts to play a greater role and relevance.

They repeat what the Chief Judge of Sabah and Sarawak, Tan Sri Datuk Seri Panglima Richard Malanjum said in a keynote address at a workshop on issues surrounding Native Court held at a hotel in Kuching last Saturday, which was organized by the Sarawak Dayak Graduates Association (SDGA).

Freedom of religion is enshrined in the Constitution of Malaysia. First, Article 11 provides that everyone has the right to profess and practice their religion and second, the Constitution also stipulates that Islam is the religion of the federation but other religions may be practiced in peace and harmony (Article 3).

We respect and not oppose any proposals for the Dayaks empower Native Courts as well as the desire of Muslims who want to strengthen legislation Syariah Court. Even now Syariah Court is lower than the Sessions Court. Syariah court cannot impose the death penalty and the Sessions Court also cannot hear the appeal cases. The Muslims also want the Syariah Court on a par with Civil High Court as proposed amendments Bill (RUU) Act 355.

We urge the state government and the federal government can give freedom to every believer to implement legislation according to the customs and culture of each without any restrictions. If these things can be done well so no problems arise between the believers and their culture that has nothing to do with the legislative of Native Courts because it is subject to enactment of the Sarawak Native Courts.

No problem for us to accept the proposal of the Dayaks in Sarawak to strengthen Native Courts as they desire. Together we respect the culture and each other customs legislation in order to avoid misunderstandings between each other so that we can live in peace and harmony.